Saturday, August 26, 2006

Αστυνομικό μυθιστόρημα VII: Σουηδία και Γερμανία, τα μαύρα δίδυμα


1. ΣΟΥΗΔΙΑ
Στη Σουηδία, χώρα της οποίας η λογοτεχνία αποτελεί εν πολλοίς άγνωστο τόπο για τους έλληνες αναγνώστες, τη δεκαετία του ΄60 και του ΄70 έδρασε ένα συγγραφικό ζευγάρι: η ποιήτρια Μ. Σγιεβάλ (Maj Sjowall) και ο σύζυγός της Π. Βαλέε (Per Wahloo), δημοσιογράφος, συνεργάτης πολλών σουηδικών εφημερίδων, συγγραφέας μυθιστορημάτων και σεναρίων για τον κινηματογράφο και την τηλεόραση. Ως το θάνατο του δευτέρου το 1975, έγραψαν μαζί δέκα αστυνομικά μυθιστορήματα με ήρωα τον αστυνομικό επιθεωρητή Μάρτιν Μπεκ, ο οποίος, μολονότι χαμηλόμισθος οικογενειάρχης με σύζυγο και παιδιά, είναι αδιάφθορος και πιστός στο καθήκον του. Τα μυθιστορήματα του ζεύγους που έχουν εκδοθεί από τις εκδόσεις ΓΡΑΜΜΑΤΑ είναι «Το τέρας», «Ο άνθρωπος που καθόταν στο μπαλκόνι», «Ο άνθρωπος που έγινε καπνός» και «Ροζάννα».

Στα έργα του ζεύγους, εκτός από τον επιθεωρητή, πρωταγωνιστεί η Στοκχόλμη, η εξαίσια πολιτεία του Βορρά με τα γραφικά σπίτια και τα μεσαιωνικά δρομάκια της Γκάμλα Σταν -της Παλιάς Πόλης-, το Βάζα Παρκ και τα νησάκια του Αρχιπελάγους της. Ίσως δεν είναι τυχαίο που οι ήρωες της συγγραφικής δυάδας διέπονται από ερωτικά πάθη- μερικοί εμπλέκονται και σε σεξουαλικά σκάνδαλα και εγκλήματα, όπως εκείνοι του Αύγουστου Στρίνμπεργκ και του Ίνγκμαρ Μπέργκμαν.


2. ΓΕΡΜΑΝΙΑ
Το δεύτερο δίδυμο συγγραφέων αποτελείται από Γερμανούς: ο ένας είναι ο Μπέρνχαρντ Σλινκ (γενν. το 1944 στο Μπίλεφελντ), καθηγητής Δημοσίου Δικαίου στο Βερολίνο και στη Βιέννη, γνωστός από το «Διαβάζοντας στη Χάννα». Ο άλλος είναι ο Βάλτερ Ποπ, γεννημένος στη Νυρεμβέργη, νομικός επίσης, πρώην πανεπιστημιακός και δικηγόρος, νυν συγγραφέας.

Το βιβλίο τους, η «Απόδοση δικαιοσύνης», έχει ως αφηγητή τον Γκέρχαρτ Ζελμπ, πρώην εθνικοσοσιαλιστή και εισαγγελέα στην υπηρεσία του Τρίτου Ράιχ, ο οποίος ασκεί το άχαρο επάγγελμα του ιδιωτικού ντετέκτιβ. Αναλαμβάνοντας να βρει τον χάκερ που αναστατώνει το δίκτυο υπολογιστών μιας μεγάλης χημικής βιομηχανίας, έρχεται αντιμέτωπος με το παρελθόν, το δικό του και εκείνο του κουνιάδου του Κάρτεν, διευθυντή στην επιχείρηση, παλιού στελέχους των Ες-Ες. Η αποστολή του ολοκληρώνεται με την ανακάλυψη του δολιοφθορέα, ενός υπαλλήλου στην κρατική υπηρεσία ελέγχου βιομηχανικών ρύπων, όχι όμως και η έκβαση της ιστορίας, αφού ο αινιγματικός δράστης πεθαίνει σε μυστηριώδες τροχαίο. Πρόκειται για ατύχημα ή για έγκλημα; Ποιος τον σκότωσε και γιατί;

Ο Ζελμπ, άντρας μοναχικός και ακέραιος -ζει με το γάτο του και βλέπει κατ’ οίκον ταινίες στο βίντεο-, ένας Φίλιπ Μάρλοου στη γερμανική εκδοχή του, προσπαθεί να εξιχνιάσει τον περίεργο θάνατο με τη βοήθεια της φίλης του αποθανόντος, εργαζομένης στην ιστορική βιομηχανία. Ταυτόχρονα επιχειρεί να ανασυνθέσει την εποχή της νιότης του, όταν θεωρήθηκε συνυπεύθυνος για την εκτέλεση ενός επιστήμονα ο οποίος κατηγορήθηκε για διαφθορά και καταπάτηση των νόμων περί φυλετικής καθαρότητας, επειδή σχετίστηκε ερωτικά με Εβραία. Ο ντετέκτιβ, ταλανιζόμενος από αισθήματα ενοχής και τύψεις, οδηγείται στην απόδοση μιας παράδοξης δικαιοσύνης για δυο φόνους στους οποίους ενεπλάκη εν αγνοία του. Επιπλέον, ξεκαθαρίζει τους λογαριασμούς του με το ένοχο παρελθόν -είναι η προσωπική του εξιλέωση.

Όπως στο «Διαβάζοντας στη Χάννα», όπου η ερωτική σχέση ενός εφήβου με μια μεγαλύτερή του γυναίκα δίνει στον Σλινκ την ευκαιρία να πραγματευτεί το θέμα της ενοχής, έτσι και εδώ ο συγγραφέας (μαζί με τον Ποπ) ξύνει τις πληγές της μεταπολεμικής Γερμανίας, δείχνοντας στους αναγνώστες του την αθέατη πλευρά του περιώνυμου γερμανικού θαύματος. Οι δύο νομικοί, χρησιμοποιώντας ως όχημα την αστυνομική πλοκή, θέλουν να καταδείξουν τη συλλογική εγκληματικότητα και να θέσουν επί τάπητος σύγχρονα προβλήματα, όπως η δικαιοσύνη, η παιδεία, η οικολογία, η βιομηχανική ρύπανση. Θεωρούν πως για ό,τι συνέβη στην πατρίδα τους από το 1933 -έτος ανόδου του Χίτλερ στην εξουσία- ως το 1945 -χρονιά κατάρρευσης του ναζισμού- συνυπεύθυνοι ήταν όλοι οι γερμανοί. Επιπλέον, πιστεύουν ότι η λήθη που επέβαλαν όλες οι μεταπολεμικές γερμανικές κυβερνήσεις αποτέλεσε το θεμέλιο πάνω στο οποίο δημιουργήθηκε ο σημερινός γερμανικός κολοσσός, το κράτος που φαίνεται ότι προτιμά να «ξεχνά» τις μαύρες σελίδες της ιστορίας του.

1 comment:

Unknown said...

Υπάρχει και ένας καταπληκτικός,o Henning Mankell,Γερμανός.Τα βιβλία του κυκλοφορούν μόνο στα γερμανικά προς το παρόν..